Rio Anaconda - Wojciech Cejrowski

Można się z Cejrowskim nie zgadzać w kwestiach światopoglądowych, można go nie lubić, można go nie oglądać w telewizji, ale nie można mu odmówić umiejętności opowiadania. A właściwie snucia Opowieści. I nie każe nam przy tym leżeć krzyżem w dżungli.

Nie mówi też, że w dżungli jest lepiej niż w cywilizacji, ani że tamtejsze jedzenie jest znacznie lepsze od naszego, bo zdrowsze. Indianie nie używają soli, bo jej nie mają w równikowym klimacie puszczy amazońskiej, a poza tym dla nich ważne jest, żeby mieć pełny brzuch, a nie żeby jedzenie było smaczne (och, ileż to razy słyszałam w niedzielę rano w radiu, że w Ameryce Południowej nie znajdziecie na stołach soli ani pieprzu, a tylko jakąś tam inną przyprawę - wybaczcie, ale nie pamiętam teraz jaką, pewnie jakąś wyprodukowaną z manioku - i jakie to jest fantastyczne...).

No dobrze, hejt na wiadomą podróżniczkę odkładam na bok. A o czym jest Rio Anaconda? Najkrócej rzecz ujmując, o spotkaniu (to słowo nie do końca oddaje sens tego co chcę powiedzieć) podróżnika z indiańskim plemieniem Carapana zamieszkującym Dzikie Ziemie gdzieś w Kolumbii (tzn. Dzikie Ziemie nie są takie trudne do zlokalizowania, ale ich natura – przynajmniej wtedy kiedy był tam Cejrowski, jakieś 15 lat temu – jest dosyć, no, dzika). Autor, trochę jak nurek głębinowy, który musi powoli i z przystankami wypływać na powierzchnię, najpierw spotyka się z Indianami mieszkającymi bliżej cywilizacji i mającymi z nią kontakt, a dopiero potem zagłębia się w dżunglę w poszukiwaniu ludzi żyjących bez kontaktu z cywilizacją, wciąż w epoce kamienia.

Naszła mnie taka refleksja związana między innymi z misjonarzami wysyłanymi w takie rejony świata. Bo o ile ciekawe są relacje antropologiczne z niedostępnych obszarów, o tyle nieuzasadnione wydaje mi się narzucanie plemionom tubylczym wierzeń i zasad postępowania z naszego świata. No bo niby dlaczego nasza cywilizacja ma być lepsza od ich? Dlaczego nasze bóstwa mają być bardziej uprawnione? Mierzymy wszystko naszą miarą sądząc, że ona jest najlepsza. Dlaczego najpierw szukamy tych plemion, a potem uważamy, że ci ludzie są gorsi od nas, dyskryminujemy ich nawet jeżeli się asymilują? Taka tam dygresja.

Sama książka jest wydana przepięknie. Wygląda jak album z mnóstwem kolorowych zdjęć w środku, a przy tym, oprócz samej Opowieści, dostajemy „czarne strony”, na których autor wyjaśnia różne wątki wymagające rozwinięcia, a których objaśnianie w zwartym tekście zaburzałoby cały rytm książki. Wszystko to zaserwowane na kredowym papierze, który w przypadku fotografii jest strzałem w dziesiątkę (chociaż trochę paluchy widać), ale w przypadku tekstu… odbija się w nim światło, a to już takie fajne nie jest. No i mam wrażenie, że książka jest przez ten papier cięższa (dosłownie), ale może to tylko subiektywne odczucie.

W czasie lektury można się pośmiać, poprzecierać trochę oczy ze zdumienia, ale też odrobinę się zadumać. Warto się zapoznać.