Lot nad kukułczym gniazdem - Ken Kesey

U Agnieszki Tatery trwa ożywiona dyskusja na temat recenzowania książek od wydawnictw, a ja, tkwiąca na marginesie blogowego światka, chciałabym zaprezentować Wam dzisiaj książkę z moich własnych zbiorów. Nareszcie udało mi się skończyć "Lot nad kukułczym gniazdem". I nie chodzi o to, że mi się nie podobała, ale chyba za mało jeździłam autobusem (ostatnio tylko tam czytam).

Ten tytuł zawsze kojarzył mi się ze słynnym filmem Miloša Formana z Jackiem Nicholsonem w roli głównej (film wciąż przede mną). Dosyć długo nie wiedziałam, że obraz powstał na podstawie książki inspirowanej doświadczeniami jej autora (przez jakiś czas pracował jako sanitariusz w szpitalu psychiatrycznym). A potem dostałam tę książkę na urodziny (nawet jej oczekiwałam) i kilka miesięcy później zabrałam się za jej czytanie.

Po tym przydługim wstępie czas na parę słów o fabule. Akcja toczy się w szpitalu psychiatrycznym w Stanach Zjednoczonych. Wydarzenia obserwujemy oczami jednego z pacjentów - Wodza Bromdena, syna Indianina i białej kobiety (czy to określenie jest poprawne politycznie?), a do świata chorych psychicznie wkraczamy w momencie pojawienia się w nim Randle'a Patricka McMurphy'ego, który trafił tutaj na przymusowe leczenie z farmy penitencjarnej. Mężczyźnie wydawało się, że pobyt na oddziale będzie niczym wakacje w porównaniu do pracy na farmie. Nie wziął jednak pod uwagę, że nad pacjentami pieczę sprawuje siostra Ratched, Wielka Oddziałowa, której opinia o stanie chorego jest głosem decydującym o jego losie. A trzeba pamiętać, że książka została napisana na początku lat 60-tych XX w., kiedy to wciąż wierzono w niezawodną skuteczność elektrowstrząsów i lobotomii (znalazłam w Sieci informacje, że elektrowstrząsy wciąż się stosuje, ale niezwykle rzadko).

Książka nie powaliła mnie jeśli chodzi o styl wypowiedzi. Być może było to zamierzone, bo narratorem był jeden z pacjentów. Natomiast język schodzi tutaj na drugi plan dając miejsce poruszanemu problemowi sposobu przeprowadzania leczenia psychiatrycznego. Przez niektóre fragmenty ciężko było mi przebrnąć (szczególnie na początku), często myślałam sobie, że to Wielka Oddziałowa powinna być pacjentką tego szpitala. Nie jest to łatwa lektura, ale ci, którzy oglądali film są na nią przygotowani (albo wiedzą, że nie są). Poruszane kwestie dla większości z nas są obce, jednak kiedy człowiek zacznie się zastanawiać ilu chorych skrzywdzono nieodpowiednimi (z punktu widzenia współczesnej medycyny) metodami leczenia, to jakoś tak nieprzyjemnie się robi.

"Lot nad kukułczym gniazdem" to dobra książka fabularna o interesującym problemie. Natomiast nie polecam jeśli chcecie się odprężyć po ciężkim dniu w pracy lub szkole i szukacie jakiejś lekkiej lektury.